Verreweg de meeste zaden die Nederlandse boeren gebruiken, worden geleverd door een zadenleverancier. Deze zaden zijn genetisch identiek en gepatenteerd, waardoor je de zaden het volgende jaar niet opnieuw kunt gebruiken. Bovendien groeien de gewassen het beste met behulp van kunstmest en pesticiden die vaak door hetzelfde bedrijf worden verkocht¹. Hierdoor moeten boeren elk jaar weer opnieuw zaden kopen bij een zadenleverancier. Vroeger teelden boeren hun eigen zaden, maar door het enorme marktaandeel van de zadenleveranciers is in de afgelopen eeuw 75% van de Nederlandse inheemse groenterassen uitgestorven². Dat is jammer, want deze rassen zijn juist goed aangepast aan de omstandigheden in ons land. Door de verkoop van onvruchtbare en gepatenteerde zaden blijven boeren afhankelijk van de zadenleveranciers. Dit houdt de monocultuur en het gebruik van pesticiden en kunstmest in stand, wat funest is voor de biodiversiteit op het platteland.

Het Kiemcollectief is een coöperatie van boeren die de uitwisseling van zaden tussen boeren onderling faciliteert. Boeren gaan weer robuuste, zaadvaste rassen telen: patentvrije en vruchtbare zaden, waardoor je die elk jaar opnieuw kunt planten. De boer gebruikt een klein deel van zijn land voor de zadenteelt, de rest kan geoogst worden. Kiemcollectief neemt werk uit handen en regelt de selectie, oogst, verwerking en distributie van deze zaden. Vervolgens worden de zaden van verschillende gewassen uitgewisseld tussen boeren. Door middel van een lidmaatschap bij het Kiemcollectief is een boer verzekerd van robuuste zaden en niet langer afhankelijk van een zadenleverancier. De biodiversiteit op het platteland neemt toe, want de zaadvaste rassen zorgen voor veel meer genetische variatie, worden niet samen met chemische middelen verkocht en de zadenteelt zorgt voor meer bloeiende planten op de akkers

Met deze oplossing kunnen we de biodiversiteit in Nederland op een oppervlakte van 135.000 voetbalvelden verhogen. Zo zijn 8500 akker- en tuinbouwers minder afhankelijk van de zadenindustrie en staan er weer robuuste en gezonde gewassen op de Nederlandse akkers³.

Het is januari 2030 en boer Casper (44) is zijn teeltplan voor het jaar aan het opstellen. Vroeger moest hij elk jaar opnieuw zijn zaden bestellen bij een dure multinational, maar als lid van het Kiemcollectief is dat niet meer nodig. Via het Kiemcollectief krijgt Casper namelijk elk jaar zaden die gekweekt zijn door een andere boer in de buurt. Wanneer de zaden uitgroeien tot gewassen laat hij een klein deel van de planten staan, zodat deze vervolgens weer nieuwe vruchtbare zaden produceren. Deze zaden worden opgehaald en verwerkt door het Kiemcollectief en gaan volgend jaar weer naar een nieuwe boer! Op deze manier zijn Casper en zijn mede-boeren weer zelf eigenaar over hun zaden. En dat is niet het enige voordeel: de zaadvaste rassen die gekweekt worden zorgen voor genetische diversiteit op het platteland, wat het ecosysteem veerkrachtiger en het bodemleven gezonder maakt.

Om deze pilot werkelijkheid te maken kunnen we jouw hulp goed gebruiken! Om de pilot te financieren zijn wij namelijk een crowdfunding gestart voor 12.000 euro. Dit geld gebruiken wij om een stichting op te richten, zaden in te kopen en de logistiek te regelen. Je kunt het bedrag zelf kiezen, maar voor 40 euro draag jij al bij aan 1 m² biodiverse akker in Nederland. Doneren kan via de knop hieronder!

Daarnaast zijn we op zoek naar boeren die mee willen doen aan de pilot en een investeerder die de pilot financieel mogelijk kan maken. Ervaren zaadtelers en een zaadschoningsbedrijf zouden ons ook erg goed kunnen helpen bij de praktische uitvoering.

Nederlanders ondernemen weinig actie voor biodiversiteit doordat ze de natuur te weinig beleven. Zo gaat slechts een derde van de Nederlanders één keer per maand of vaker naar een natuurgebied¹. Ook weten veel kinderen wel verschillende Pokémon te onderscheiden, maar verschillende vogels niet². Tegelijkertijd weten we dat het werkelijk beleven van de natuur een van de belangrijkste voorspellers is voor het ondernemen van actie voor de natuur en biodiversiteit³. Zelfs als we de natuur ingaan, betekent dit niet altijd dat we die écht beleven³. Om het tij te keren in de Nederlandse biodiversiteitscrisis is het dus belangrijk om Nederlanders te helpen bij het werkelijk beleven van de natuur. Dat gaat echter verder dan Nederlanders alleen maar meer de natuur in te laten gaan. We moeten de kleine dingen in de natuur zichtbaar maken voor iedereen, niet alleen voor de natuurkenners. Dit willen we doen met een virtuele ervaring die alle zintuigen prikkelt⁴.

Weet u wat voor geluiden een mol maakt? Hoe verschillende schimmelnetwerken eruitzien? Of hoe de wortels van bomen ruiken? Het mobiele museum de BioDome maakt de onzichtbare natuur zichtbaar. Wanneer bezoekers de BioDome instappen worden ze via een 5D-ervaring met al hun zintuigen meegenomen in een unieke biodiversiteitservaring die je in het dagelijks leven niet zomaar tegenkomt. Tegelijkertijd worden bezoekers uitgenodigd ook zelf iets te doen voor biodiversiteit. Dit kan in de vorm van een op maat gemaakt advies over wat je thuis kan doen of door het vragen van het ondertekenen van een petitie. Door de BioDome op publieke locaties te zetten bereiken we ook de mensen die misschien weinig met natuur bezig zijn. Denk aan treinstations, festivals of bedrijventerreinen. De BioDome verwondert bezoekers en laat ze anders naar de natuur, biodiversiteit én hun mogelijkheden in hun eigen omgeving kijken.

Met de BioDome kunnen we meer dan 22.000 mensen per maand verwonderen met een unieke ervaring die ze anders naar de natuur in hun eigen omgeving laat kijken. Daarmee zetten we mensen aan tot het ondernemen van actie voor biodiversiteit.

De stad ziet er hetzelfde uit als gisteren. Sara (24) kijkt op haar telefoon en loopt gehaast naar het station. Op Utrecht Centraal ziet ze dat haar trein een half uur vertraging heeft. Om haar tijd te doden loopt ze een rondje door de stationshal, totdat ze een mysterieuze container spot. Als ze binnenstapt wordt ze overspoeld met herfstgeuren, geluid van geritsel, aarde onder haar voeten en ziet ze beelden van schimmels! In 5 minuten tijd worden al haar zintuigen geprikkeld en wordt ze opgeslokt door de intense natuurervaring. Voordat ze naar buiten loopt krijgt ze een zakje bloemzaden, die ze besluit thuis in een pot te doen. De volgende dag loopt Sara naar het station en haar aandacht gaat uit naar de bladeren die door de lucht dwarrelen en de voorbijvliegende vogel. De stad ziet er niet meer hetzelfde uit als gisteren.

Mocht u ervaring hebben in het ontwerpen van (5D-)ervaringen, goede locaties weten om de BioDome neer te zetten of bereid zijn mee te financieren, dan kunnen we uw hulp goed gebruiken!

Natuurinclusieve bouw is nog niet de norm in Nederland, ondanks de voordelen voor de leefomgeving van mensen, dieren en planten. De bouw heeft een grote impact op de biodiversiteit in Nederland. Binnen tien jaar moeten 900.000 woningen gebouwd worden en een nog groter aantal woningen geïsoleerd^1,2. Hierdoor gaat leefruimte voor dieren plantensoorten verloren³. In natuurinclusieve bouw wordt deze leefruimte weer toegevoegd, wat de biodiversiteit vergroot. Ook draagt dit bij aan onze leefkwaliteit en klimaatbestendigheid⁴. Overheden en bedrijven binnen de bouwsector weten niet welke natuurinclusieve bouwmaatregelen daadwerkelijk de biodiversiteit bevorderen⁵. Deze kennis is onvoldoende beschikbaar door het ontbreken van een centrale datavoorziening en door onvoldoende monitoring van stedelijke natuur. Gebrek aan evaluatie van deze maatregelen en het beleid hierover remt de vooruitgang van natuurinclusief bouwen.

SNiB is een publiek-privaat samenwerkingsverband dat een onderzoeksproject opzet naar het effect van natuurinclusieve bouwmaatregelen op de biodiversiteit. Het onderzoeksproject heeft meerdere doelstelling:

• een methode ontwikkelen die het effect meet van natuurinclusieve bouwmaatregelen op biodiversiteit;
• in kaart brengen in hoeverre verschillende bouwmaatregelen de biodiversiteit vergroten;
• deze kennis op een toegankelijke manier beschikbaar maken voor uitvoerende partijen.

Het onderzoek gebruikt bestaande informatie, bijvoorbeeld uit soortentellingen en databases over ruimtelijke ordening, en vult dit aan uit systemen die automatisch soorten monitoren. Deze dataset wordt geanalyseerd met kunstmatige intelligentie. We zetten een samenwerkingsverband op dat het onderzoeksproject beheert, om zo de kwaliteit en de toepasbaarheid van het onderzoek te vergroten. Dit samenwerkingsverband bestaat uit onderzoeksinstituten, overheden, natuurorganisaties en bedrijven binnen de bouwsector. Door vanuit deze samenwerking een monitoringsmethode en toepasbare kennis te ontwikkelen, versnelt de transitie naar natuurinclusief bouwen.

De uitkomsten van de SNiB zijn zinvol voor overheden en bedrijven binnen de bouwsector. Bouwers weten welke maatregelen de biodiversiteit vergroten, waardoor zij hun natuurinclusieve bouw en gebiedsontwikkeling beter kunnen uitvoeren. Overheden kunnen door kennis en monitoringsmethoden hun beleid over natuurinclusief bouwen evalueren en verbeteren.

Voorheen werd er gegokt met de stedelijke natuur: nestkasten werden lukraak opgehangen en het was onduidelijk welke bouwmaatregelen nodig waren om een biodivers stedelijk ecosysteem te creëren. Projectontwikkelaar Lin (32) wist vroeger ook niet welke bouwmaatregelen écht iets bijdroegen aan een biodiverse bebouwde omgeving. Maar doordat een groot onderzoeksproject een methode heeft ontwikkeld om dit in kaart te brengen, weet Lin nu hoe ze biodiversiteit kan bevorderen binnen haar projecten. Samen met haar collega’s – ecologen, architecten en bouwers – kan ze die kennis toepassen bij al haar nieuwbouwof renovatieprojecten. Ook hebben overheden hun beleid over natuurinclusief bouwen verbeterd door deze kennis. Natuurinclusief bouwen is nu de norm. Daardoor vergroot de gebouwde omgeving de biodiversiteit in Nederland. Rondom elk huis is er natuur te vinden en zijn de mensen gelukkiger. Lin is trots dat de stad tegenwoordig een plek is waar mensen met de natuur samenleven.

Om gedurende de eerste helft van 2023 nader te onderzoeken of wij dit samenwerkingsverband daadwerkelijk van de grond kunnen krijgen zoeken wij iemand met een groot netwerk binnen de bouwsector en overheid. En financiële middelen om de coördinatiekosten te dekken.

‘Ik wil wel vergroenen en iets met biodiversiteit doen, maar hoe?’ Dit is typisch een vraag waar veel verschillende partijen, van scholen tot aan gemeenten, tegenaan lopen. Ze hebben geen ecologen in huis en missen de financiele ruimte om advies in te winnen bij adviesbureaus. Ondanks dat biodiversiteit meer en meer aandacht krijgt en bij veel partijen steeds hoger op de agenda staat, blijft biodiversiteit een relatief nieuw en onbekend begrip. Welwillende partijen worden door het gebrek aan kennis en capaciteit belemmerd iets te doen voor de biodiversiteit. En dat is precies waar de Vliegende Ecologen kunnen helpen: zij leveren kennis en advies aan welwillende partijen. Op deze manier dragen Vliegende Ecologen bij aan de transitie naar een natuurinclusieve toekomst.

Vliegende Ecologen is een flexibel inzetbare groep ecologen die het ecologisch kennistekort oplost bij verschillende geïnteresseerde organisaties, zoals gemeenten, scholen en bedrijven. Deze partijen hebben namelijk niet altijd de financiële capaciteit om ecologen in dienst te nemen of in te huren, en hebben daarom geen toegang tot de benodigde ecologische kennis. Vandaar dat Vliegende Ecologen worden uitgevlogen naar organisaties die een project hebben lopen en daar een ecologische blik op nodig hebben. De Vliegende Ecoloog kijkt dan met de organisatie mee hoe die de biodiversiteit binnen het vraagstuk kan vergroten. Doordat de Vliegende Ecoloog advies geeft of met de uitvoering meekijkt, wordt biodiversiteit integraler meegenomen.

Vliegende Ecologen brengt ecologische kennis naar organisaties die graag willen vergroenen, maar hier zelf niet de capaciteit of kennis voor hebben. Op deze manier worden welwillende partijen gefaciliteerd en komen projecten die anders blijven liggen toch van de grond. Hiermee versnellen we de natuurinclusieve transitie op nationaal en lokaal niveau. Daarnaast vergroten Vliegende Ecologen het ecologische bewustzijn bij de organisaties waarbij ze aansluiten.

Biodiversiteit speelt een belangrijke rol binnen elk project, zoals bij het ontwerpen van een park, bij het aanleggen van een groen dak of bij het bouwen van nieuwe woningen. Iedereen die zelf de capaciteit mist om met biodiversiteit aan de slag te gaan kan laagdrempelig advies inwinnen bij Vliegende Ecologen. De enthousiaste ecologen dragen met liefde hun groene kennis over en denken mee over de kansen voor de biodiversiteit. Door de inzet van Vliegende Ecologen zijn parkeerplaatsen en schoolpleinen nu verkoelende groene oases in de stad, waar de natuur een plek heeft gekregen. Vliegende Ecologen kijken naar de mogelijkheden binnen de bebouwde omgeving, maar ook naar de regionale context en mogelijke kansen voor nabijgelegen natuurgebieden. Dankzij de inzet van Vliegende Ecologen wordt de natuur integraal meegenomen en leven Nederlanders gezonder en gelukkiger!

Wij zoeken gemeenten, provincies, bedrijven, scholen, waterschappen en verenigingen die nu belemmerd worden omdat ze ecologische kennis missen. Ook zijn we op zoek naar enthousiaste ecologen die willen meedenken of als eerste Vliegende Ecoloog aan de slag willen. Geïnteresseerde investeerders zijn ook welkom.

We gebruiken in Nederland zo’n 5 miljoen kilo pesticiden per jaar, met desastreuze gevolgen voor de biodiversiteit van dien¹. Een gezonde bodem zit vol leven, maar de (micro-)organismen zijn niet opgewassen tegen al dat gif. En dat terwijl het bodemleven juist zo belangrijk is voor het in stand houden van ecosystemen. Bovendien: kunnen wij zelf eigenlijk wel tegen dat gif? Hier worden steeds meer vraagtekens bij gezet. Zo zien neurologen een zorgwekkend verband tussen blootstelling aan pesticiden en de ziekte van Parkinson². De pesticidenormen zijn hopeloos verouderd en sluiten niet aan op de realiteit van vandaag. Daarom vragen wij ons af: waarom ligt er nog voedsel in de schappen dat bewerkt is met grote hoeveelheden schadelijk landbouwgif? Waarom helpen supermarkten hun leveranciers niet om de transitie naar betere manieren van landbouw te maken? Supermarkten zijn immers bij uitstek partijen die de macht hebben om verandering op gang te brengen. Als zij iets willen, gebeurt het.

Volgens ons ligt het antwoord deels bij een gebrek aan incentives. Wij denken dat alle partijen in de voedselproductieketen een vastgeroest systeem in stand houden en alleen in actie komen als het handhaven van de status quo kostbaarder wordt dan veranderen. Daarnaast hebben we geconstateerd dat supermarkten goede spelers zijn om aan te spreken, omdat hun marktwaarde sterk samenhangt met hun imago. Communiceren over biodiversiteit mag dan een uitdaging zijn, het gezondheidsaspect bij het thema pesticiden is echter heel grijpbaar. Onze oplossing is daarom simpel: we sporen supermarkten middels een campagne aan zich te committeren aan een jaartal waarin hun productieketens gifvrij zijn.

De huidige keuze tussen prijzig (biologisch) en bewerkt met schadelijk landbouwgif (gangbaar) is niet eerlijk. Nederlanders hebben recht op eten dat betaalbaar, gezond en niet schadelijk voor de natuur is. Onze campagne geeft het zetje dat supermarkten nodig hebben om in beweging te komen.

De consument van de toekomst zou de supermarkt van vandaag niet herkennen. Producten bewerkt met grote hoeveelheden schadelijk landbouwgif zijn niet meer te koop omdat er een omslag heeft plaatsgevonden in de manier waarop wij kijken naar voedsel en landbouw. De bescherming van de biodiversiteit en de gezondheid van de consument staan bij het produceren van ons voedsel voorop. Hierdoor is Nederland gezonder. Niet alleen de mensen, maar ook de natuur. Onze bodem krioelt van het leven, de lucht lijkt te zoemen en zó veel insecten en vogels voelen zich weer welkom in het Nederlandse landschap. De bodem en de supermarkten zijn gifvrij. Klinkt best logisch, toch?

Gifgroen heeft drie dingen nodig. Als eerste platforms, omdat wij zo veel mogelijk partijen willen die onze boodschap kunnen verspreiden. Ten tweede hebben we afzenders nodig: partijen die zich aan onze campagne willen binden. Als laatste financiering om o.a. onze media-inkoop en videoproductie te financieren.

Nederland anno 2022 staat voor een enorme bouwopgave. Recent zijn veel bouwprojecten vertraagd of stil komen te liggen door beperkingen vanuit wetgeving over stikstofdepositie, en dit dreigt een voorbode te worden voor de toekomst. Er wordt gevreesd voor bouwstops vanuit wetgeving gericht op klimaat, waterkwaliteit en biodiversiteit¹. Natuurinclusieve bouw vergroot de biodiversiteit in de bebouwde omgeving en kan daarmee een bijdrage leveren aan de andere opgaven waar de bouw voor staat. Initiatieven om natuurinclusieve bouw inzichtelijk te maken voor overheden en bouwers zijn alom in ontwikkeling, maar hebben ieder hun beperkingen. Ook ontbreekt overheidssturing, waar de bouwsector wel duidelijk om vraagt. Door deze wildgroei aan tools en methodes ontbreekt een eenduidige aanpak en wordt er niet naar een gemeenschappelijke taal toegewerkt.

Natuurinclusief Bouwen op de Kaart activeert de Rijksoverheid om een centrale, inzichtelijke aanpak voor natuurinclusieve bouw te realiseren. Met een beleidsvoorstel dat gedragen wordt door de bouwsector en lokale overheden willen we de overheid aansporen een informatievoorziening te ontwikkelen die natuurinclusief bouwen inzichtelijk maakt. Per stukje grond wordt hiermee concreet wat er moet gebeuren om aan de habitateisen van plantenen diersoorten te voldoen, en hoe dit gerealiseerd kan worden in een bouwproject. Hiermee wordt het voor opdrachtgevers en bouwers inzichtelijk wat de biodiversiteitseisen en -kansen voor specifieke bouwprojecten zijn. Aan de ene kant vervullen we hiermee de behoefte aan duidelijkheid over hoe we het beste natuurinclusief kunnen bouwen, en aan de andere kant brengen we de overheid in de regisserende rol waar de bouwsector zo hard om vraagt.

Als we natuurinclusieve bouw succesvol meenemen in de hedendaagse bouwopgave in Nederland levert dit een bijdrage aan alle opgaven waar de bouw voor staat. Door de samenwerking tussen de bouwsector en overheden scheppen we duidelijkheid in acties en verantwoordelijkheden voor natuurinclusieve bouw. Hiermee kunnen we de biodiversiteit in de bebouwde omgeving vergroten.

Marissa (39) bouwt aan Nederland. Toen ze begon als aannemer was er nog veel onzekerheid in de bouwsector. Bouwers moesten met allerlei zaken rekening houden die lastig te bevatten waren, zoals stikstof en biodiversiteit. Iedereen was bang dat de hele sector lange tijd zelfs tot stilstand zou komen. Gelukkig is dit voorkomen doordat helder en concreet werd gemaakt wat natuurinclusieve bouw inhoudt. Marissa is hier blij mee omdat ze nu gemakkelijk inzicht kan krijgen in de eisen en kansen die er liggen om op een bouwlocatie de natuur te beschermen en te laten floreren. Ze weet de adviezen uit de tool eenvoudig te vertalen naar de vraagstukken in het bouwproject. Zo is het een stuk makkelijker geworden om Nederland elke dag weer een stukje mooier te maken!

We zoeken partijen in de bouwketen om de tool te testen – van aannemer tot ecoloog. Daarnaast zoeken we partijen die dit beleidsvoorstel met ons naar een hoger niveau willen tillen en kracht bij willen zetten met hun kennis en invloed.

Nederlanders zien biodiversiteitsverlies niet als een urgent probleem, zo blijkt uit de analyse van de Nationale DenkTank 2022. Daardoor ondernemen ze te weinig actie om de biodiversiteit in hun eigen omgeving te verbeteren. De communicatie rondom dit onderwerp is vaak ontoegankelijk, gecompliceerd en stoffig, wat niet bepaald motiveert om er iets aan te doen. Zo blijven de meeste mensen zich weinig aangetrokken voelen tot het onderwerp. Bovendien weten ze niet goed wat te doen¹.

Voor updates en informatie bezoek www.plantje-boom.nl

Voor updates en informatie bezoek www.plantje-boom.nl

Voor updates en informatie bezoek www.plantje-boom.nl

Plantje Boom is nu te koop! Lees meer op plantje-boom.nl.

Toeleveranciers, zoals fabrikanten van kunstmest en pesticiden, domineren de informatiestroom naar boeren die de landbouwschool verlaten hebben. Deze toeleveranciers vertellen de boeren nauwgezet wat bepaalde ingrepen met hun opbrengst doen. Zij sturen echter weinig op natuurinclusieve methodes, omdat die juist uitgaan van een vermindering van bijvoorbeeld kunstmest van zo’n fabrikant. Er zijn echter manieren waarop boeren nu al aan onafhankelijke kennis komen. In bijvoorbeeld studiegroepen, cursussen bij hbo’s en mbo’s of tijdens werkbezoeken en studentenstages, vindt waardevolle kennisoverdracht plaats. Ook bestaan er subsidies van de overheid die financiële barrières voor het volgen van cursussen wegnemen. Maar er mist nog een extra prikkel voor boeren om zich te ontwikkelen, onafhankelijk van toeleveranciers.

Kenniserkenning voor Boeren is een vrijwillige accreditatie die boeren kunnen krijgen door aan verschillende ontwikkelingsactiviteiten mee te doen. Doet een boer mee aan een studiegroep met andere boeren? Dat telt mee. Begeleidt een boer een stagiair? Ook dat telt. Net als cursussen aangeboden door groene mbo’s en hbo’s in het kader van leven lang ontwikkelen. Zo worden boeren erkend voor hun kennisontwikkeling. Maar erkenning alleen is niet genoeg. Hoewel boeren intrinsiek gemotiveerd zijn om zich te ontwikkelen, hebben ze ook een bedrijf te runnen. Daarom wordt er aan Kenniserkenning een premie gekoppeld, betaald door de afnemer van de producten van het land. Het is immers ook in het belang van de afnemer dat hun toeleverende boeren overgaan op een duurzame bedrijfsvoering. Huidige prikkels zijn onvoldoende gebleken voor een wijdverbreide transitie.

Door Kenniserkenning worden boeren gewaardeerd en beloond voor wat ze doen om zichzelf en hun bedrijf verder te ontwikkelen. Ook worden boeren die nu weinig gebruik maken van ontwikkelingsmogelijkheden door dit systeem geprikkeld. Alle boeren in Nederland kunnen hier gebruik van maken. Hierdoor vormen kennisgebrek en niet-onafhankelijke informatievoorziening geen barrière meer voor de verduurzaming van de landbouw.

Marnix (52) is akkerbouwer en Mina (33) is melkveehouder. Hun bedrijven staan midden in de natuurinclusieve landbouwtransitie. Om op de hoogte te blijven van alle ontwikkelingen komt Mina regelmatig met collega’s bijeen in een studieclub. Daarnaast onderzoekt ze met een stagiair van de hogeschool hoe de biodiversiteit rond haar weides verbetert door het herstellen van oude houtwallen. Marnix volgt een cursus Leven in de bodem bij het lokale mbo en doet met een student van de WUR een bodemproef met verschillende groenbemesters op een stukje van zijn land. De nieuwe inzichten bespreekt hij met zijn nieuwsgierige collega’s. Marnix en Mina ontvangen voor al deze inspanningen een Kenniserkenning en van hun afnemers krijgen ze als beloning stimulerende premies. De hele sector heeft immers baat bij deze ontwikkelingen die de landbouw klaarmaken voor de toekomst.

Kenniserkenning voor Boeren zal georganiseerd moeten worden door een samenwerking van kennisinstellingen, scholen, vakorganisaties en afnemers (coöperaties en supermarkten). Daarom zoeken wij naar enthousiaste partijen die samen aan tafel willen zitten om dit idee verder vorm te geven en beloningen te creëren.

Nederlanders zijn vervreemd van de natuur, waardoor biodiversiteitsverlies niet bovenaan de agenda staat¹. Zeker in de steden is groen voor veel mensen (te) ver van hun bed. Maar groen verbetert niet alleen biodiversiteit in een wijk, het is ook goed voor de gezondheid en het welzijn van haar bewoners^2,3,4. Daarnaast zorgt het voor klimaatadaptatie en verbetert het sociale cohesie en vermindert het criminaliteit⁵. Zo kan er in de samenleving veel bespaard worden op bijvoorbeeld zorgkosten^2,4,6, handhaving en klimaatschade^3,4. Er zijn burgers die starten met het opzetten van initiatieven voor het vergroenen van hun wijk. Deze initiatieven stranden echter te vaak door moeizame samenwerkingen met gemeenten door bijvoorbeeld complexe subsidieaanvragen. Dat is zonde, want stel je eens voor hoeveel maatschappelijke kosten we kunnen besparen door gemotiveerde, groene burgers in de samenleving te empoweren in plaats van te ontmoedigen!

Het Nederlandse Pluktuinpact verbindt groene en sociale ondernemers via een online omgeving en vooroplopers die kennisuitwisseling faciliteren. Want waar de ene pluktuinder handig is in subsidieaanvragen, weet een ander alles over slakkenbestrijding of waterregulatie. Verder biedt het pact mogelijkheden voor uitwisseling van collectief materiaal, zoals trekkers of snoeiapparatuur. Zo wordt het runnen van een pluktuin laagdrempeliger, efficiënter én leuker. Tevens kunnen er, door het faciliteren van pluktuinders, meer pluktuinen in heel Nederland tot bloei komen. Hierdoor komt groen dichter bij de burger en wordt de waarde ervan ook zichtbaar voor niet-groene burgers. Zo verbeteren biodiversiteit, veiligheid, gezondheid, sociale cohesie en participatie.

Het Pluktuinpact faciliteert, zonder het eigen karakter van lokale initiatieven te verdringen. Daarmee nemen de kosten van veel maatschappelijke problemen af én ontstaat er draagvlak voor meer groen beleid, of dit nu vanuit de overheid of vanuit bijvoorbeeld een supermarkt komt. Het Pluktuinpact zet pluktuinders op de kaart en maakt dus niet alleen fysieke en lokale impact, maar ook impact voor de lange termijn op het gehele systeem.

Dankzij het Nederlandse Pluktuinpact hebben veel Nederlanders een pluktuin in de buurt waar ze regelmatig kunnen tuinieren en groenten, fruit en bloemen kunnen telen. Samir (32) is enthousiast over de pluktuinen in Rotterdam en wil met zijn vrouw een pluktuin starten. Hij schakelt het Pluktuinpact in om advies te krijgen over subsidieaanvragen en via het platform wisselt hij kennis uit met ervaren pluktuinders. Het Pluktuinpact vormt één gerichte stem richting de overheid over het belang van pluktuinen en hierdoor wordt op landelijk niveau het opzetten en draaiende houden van pluktuinen gestimuleerd. De burgers die actief zijn in pluktuinen voelen zich meer betrokken bij de natuur, hun voedselproductie en de wijk. Het regelmatig buiten zijn verbetert hun fysieke en mentale gezondheid, zorgt voor sociale cohesie en meer veiligheid. En ze hebben, onafhankelijk van de grootte van hun portemonnee, toegang tot vers voedsel!

Burgers: breng een bezoek aan de dichtstbijzijnde pluktuin. Overheden: maak structureel middelen voor pluktuinen beschikbaar. Woningcorporaties en boeren: stel grond beschikbaar voor pluktuinen (gunstig voor de waarden van de buurt en contact met burgers). Mensen die een pluktuin willen beginnen kunnen contact opnemen met Sam Emons (+31 6 46873194).

Nederland heeft een enorm landbouwprobleem. Door de eenzijdige focus op volume en efficiëntie in de voedselproductie piept en kraakt het huidige landbouwmodel aan alle kanten. Boeren willen vaak wel omschakelen naar een duurzamere vorm van landbouw, zoals biologisch, maar dat is moeilijk omdat ze klem zitten in het huidige systeem. Dit zorgt ervoor dat welwillende boeren die graag iets bij willen dragen aan biodiversiteit niet in staat zijn dat te doen.

Bijna Bio zorgt ervoor dat welwillende boeren de omschakeling naar biologische landbouw wél kunnen maken. Dat zal gebeuren door een integrale aanpak via drie manieren. Allereerst leggen we het fundament door de vraag naar biologisch voedsel te stimuleren. Dit doen we door het inkoopbeleid van overheden aan te passen, waarbij biologisch voedsel uit de regio de norm wordt. Ook stellen we voor om biologisch voedsel vrij te stellen van btw. Daarnaast wordt er binnen provincies een boerenambassadeur aangesteld die de opgaven van boeren én provincies verbindt. Op basis van een gemeenschappelijk doel wordt er gezocht naar oplossingen, voordat van bovenaf individuele maatregelen vastgezet worden. Dit zorgt er bijvoorbeeld voor dat extensieve biologische landbouw vaker in beeld komt als oplossing voor het landbouwprobleem. En als laatste stellen we een regeling voor waarbij boeren die écht willen omschakelen tegen lage rente hun plannen kunnen realiseren.

Bijna Bio zorgt ervoor dat biologisch boeren aantrekkelijker wordt. Het areaal biologisch beheerd land zal toenemen, wat zorgt voor een bewezen toename in biodiversiteit¹. Door een biologisch inkoopbeleid te voeren neemt de biologische afzetmarkt toe en geeft de overheid een belangrijk signaal af. Daarnaast kan biologische landbouw aanzienlijk bijdragen aan het verminderen van stikstofuitstoot².

Bert kijkt tevreden uit over zijn weide waar zijn melkkoeien rustig grazen. Sinds hij drie jaar geleden de overstap heeft gemaakt naar een biologische melkveehouderij produceert hij weliswaar minder melk, maar houdt hij onder de streep meer over en merkt hij dat zijn koeienweide er mooier en biodiverser bij ligt. De overstap naar biologisch was in eerste instantie best spannend. Echter, na een gesprek met de boerenambassadeur bij de provincie bleken zijn ambities overeen te komen met de doelen van de provincie. Ook kreeg hij zijn plannen makkelijk en met lage rente gefinancierd. Daarnaast zit de vraag naar biologisch voedsel in de lift, waardoor Bert weet dat het ook in de toekomst goed boeren zal zijn.

Wij zoeken verschillende partijen: boeren die onlangs de overstap naar biologisch hebben gemaakt en andere boeren hierbij willen helpen. Daarnaast zoeken we provinciale ambtenaren die het Nationaal Programma Landelijk Gebied uitwerken en op zoek zijn naar concrete initiatieven voor natuurinclusieve landbouw. Tot slot zoeken wij gemeenten die ervoor openstaan om met het inkoopbeleid van hun voedsel de biologische landbouw te steunen.